Ձեր՝ դիմակով սելֆիները տեսնում են ոչ միայն ընկերներն ու հարազատները․ բազմաթիվ հետազոտողներ կարող են դրանք օգտագործել դեմքի ճանաչման ալգորիթմները բարելավելու համար: Տվյալների բաց հավաքածուներում CNET֊ը հայտնաբերել է հազարավոր այդպիսի լուսանկարներ, որոնց մեծ մասը վերցվել է անմիջապես Instagram-ից:

COVID-19 համաճարակը ստիպեց միլիոնավոր մարդկանց կրել բժշկական դիմակներ: Սա դարձավ իրական մարտահրավեր դեմքի ճանաչման ծառայությունների համար. դիմակը ծածկում է դեմքի մեծ մասը, ինչը բարդացնում է ալգորիթմների աշխատանքը: Բազմամիլիոնանոց արդյունաբերության ապագան կախված է նրանից, թե տեխնոլոգիաները կարող է այս պայմաններում անհատներին նույնականացնել: Խնդիրը հաղթահարելու համար ծրագրավորողներին անհրաժեշտ է դիմակակիր մարդկանց ավելի շատ լուսանկարներ:

Ապրիլին հետազոտողները Github֊ում հրապարակեցին COVID19 Mask Image Dataset տվյալների բազան, որն իր մեջ պարունակում է դիմակակիր մարդկանց ավելի քան 1200 պատկեր: Բոլոր նկարները ստացվել էին Instagram-ից: Դրանից մեկ ամիս առաջ չինացի հետազոտողները ներկայացրել էին համացանցից հավաքած դիմակակիր մարդկանց 5000 լուսանկարների բազա:

Ապրիլյան տվյալների բազայի ստեղծողները օգտագործեցին իրենց ստարտափը Workaround արհեստական բանականության ոլորտում՝ տեղեկատվություն հավաքման և դիմակակիր մարդկանց նկարները նույնացնելու համար:

«Մեզ ոգեշնչում են այն ընկերությունների նախաձեռնությունները, որոնք անվճար ինչ-որ բաներ են անում՝ ուրիշներին օգնելու համար: Մենք օգտագործել ենք ոչ թե անձնական պատկերներ, այլ Instagram-ի լուսանկարներ, որոնք հասանելի են ցանկացած օգտագործողի: Դա պարզապես համապատասխանող տվյալների ընտրություն է », – ասաց ընկերության ղեկավար Վաֆա Արբաշը:

Դեմքի ճանաչման ծառայությունները վաղուց օգտագործում են հանրորեն մատչելի լուսանկարներ: Միևնույն ժամանակ, հետազոտողները նկարներում պատկերված մարդկանց չեն հարցնում` համաձա՞յն են իրենց տվյալները տրամադրել ալգորիթմների ուսուցման համար: Քաղաքացիական ազատությունների պաշտպանները փաստում են, որ այս տեխնոլոգիան վտանգի տակ է դնում գաղտնիությունը և խոսքի ազատությունը և հիշեցնում, որ հսկողության չարաշահման կանխարգելմանն ուղղված օրենքներ գործնականորեն գոյություն չունեն:

Clearview AI-ը, դեմքի ճանաչման սկանդալային ընկերությունը, իր տվյալների բազայում հավաքել է ավելի քան 3 միլիարդ պատկեր սոցիալական ցանցերից՝ հղում կատարելով First Amendment֊ին:

ԱՄՆ-ի նահանգների ավելի քան կեսի բնակիչները պարտավոր են բժշկական դիմակներ կրել հասարակական վայրերում` COVID-19-ի տարածումը կանխելու համար: Բայց դիմակը ազդում է ոչ միայն վարակի տարածման արագության, այլև դեմքի ճանաչման տեխնոլոգիաների զարգացման վրա: Դեմքի մակերևույթի մեծ մասը, որը սովորաբար վերլուծում է տեխնոլոգիան, այժմ դիմակավորված է:

Դեմքի ճանաչման որոշ ծառայություններ խնդրեցին իրենց աշխատակիցներին դիմակով սելֆի ուղարկել, ինչպես նաև սկսեցին դիմակներ ավելացնել արդեն առկա լուսանկարների վրա: ԱՄՆ ստանդարտների և տեխնոլոգիաների ազգային ինստիտուտը նույնպես նախատեսում է դիմակներ ավելացնել առկա լուսանկարներին` դեմքի ճանաչման ալգորիթմները ստուգելու համար:

Միևնույն ժամանակ, մարդկանց շրջանակը, ումից կարելի է սելֆի խնդրել, սահմանափակվում է ընկերության աշխատակիցներով, իսկ արհեստականորեն ավելացված դիմակով նկարները պակաս արդյունավետ են ալգորիթմների ուսուցման համար` համեմատած սովորական պատկերների հետ: Բացի այդ, դեմքի ճանաչման ծառայություններին անհրաժեշտ են ավելի բազմազան պատկերների հավաքածու, որպեսզի ալգորիթմները կարողանան ավելի լավ ճանաչել տարբեր սեռերի և տարիքի մարդկանց, տարբեր մաշկի գույներով և տարբեր դիմակներով:

Ըստ Արբաշի, Workaround-ի աշխատակիցները հավաքել են ավելի քան 3000 Instagram լուսանկարներ դիմակների հետ կապված հեշթեգերի միջոցով։ Նրանցից 1200-ը ընտրվել են ընկերության հանրային տվյալների բազայում օգտագործելու համար: Ընկերության տեղադրած պատկերների թվում եղել էին երեխաների լուսանկարներ. Արբաշը նշել է, որ դրանք սխալմամբ կարող էին մուտք գործել տվյալների բազա:

Ստարտափի աշխատակիցները լուսանկարներում պատկերված մարդկանցից թույլտվություն չեն խնդրել՝ իրենց տվյալների օգտագործման համար: Ըստ Արբաշի, եթե օգտվողները չեն ցանկանում դրան մասնակցել, նրանք կարող են սահմանափակել իրենց էջերը հասանելիությունը սոցիալական ցանցերում: Միևնույն ժամանակ, նա հաստատեց, որ լուսանկարների մարդիկ չգիտեն, որ հայտնվել են տվյալների բազայում:

«Մենք դրա վրա փող չենք վաստակում, սա ոչ առևտրային ծրագիր է», – շեշտեց Արբաշը: «Մեր նպատակն էր օգնել տվյալներով և մեքենայական ուսուցմամբ զբաղվող մասնագետներին հաղթահարել հանրային անվտանգությունն ապահովելու համար առաջացած խնդիրը»:

Ինչ-որ պահի, հղումների վավերականության ժամկետը Instagram-ի լուսանկարները վրա դադարեց։ Տվյալների բազայի օգտագործողները սկսեցին հետաքրքրվել, թե ինչպես հասանելիություն ստանան լուսանկարներին: Արբաշը հայտարարեց, որ եթե նախագիծը պահանջարկ ունենա, ընկերությունը կարող է դիմակավորված մարդկանց ավելի շատ լուսանկարներ ստանալ:

«Մենք երրորդ անձանց թույլ չենք տալիս հավաքել կամ օգտագործել մեր օգտագործողների կողմից տեղադրված լուսանկարները՝ առանց նրանց համաձայնության: Մենք շարունակում ենք հետաքննել այս փաստը », – ասվում է Facebook-ի հայտարարության մեջ:

Real World Masked Face Dataset-ը իրեն անվանում է բժշկական դիմակներով մարդկանց լուսանկարների ամենամեծ տվյալների բազան (ընկերության մասնագետները հավաքել են 525-ից ավելի դիմակավորված մարդկանց ավելի քան 5000 պատկեր): Տվյալները հավաքվել էին չինացի գիտնականների կողմից Վուհան համալսարանի կողմից, քաղաքում, որտեղ սկսվել էր կորոնավիրուսի բռնկումը:

Մարտի 23-ին հրապարակված մի փաստաթղթում նշվում է, որ հավաքված լուսանկարները «ամբողջ ինտերնետից» հավաքված հանրային անձանց լուսանկարներ են: Ստանալ ավելի մանրամասն մեկնաբանություններ հետազոտողներից չհաջողվեց:

Դեմքի ճանաչման ալգորիթմների ուսուցման համար սոցիալական ցանցերից լուսանկարներ օգտագործելու պրակտիկան նոր չէ: Ստեղծված իրավիճակը կապված է COVID-19-ի հետ: Համաճարակի պայմաներում ծառայությունները պետք է արագ սովորեն ճանաչել դիմակավորված դեմքերը` ապահովելու համար հասարակական անվտանգությունը: Մինչդեռ, այդ անհրաժեշտությունը բախվում է կադրերի՝ առանց նրանց վրա պատկերված մարդկանց համաձայնության օգտագործման էթիկական խնդրի հետ:

«Մարդիկ կարող են դեմ լինել, որ իրենց նկարները հայտնվեն տվյալների բազաներում, որոնք հետագայում կօգտագործվեն օտարերկրյա ինքնավար պետությունների կառավարությունների կողմից, ինչպիսիք են Չինաստանը», – կարծում է Constitution Project֊ի ավագ խորհրդատու Ջեյք Լապերուկը: «Նույնիսկ եթե մարդիկ չեն ակնկալում ամբողջական գաղտնիություն՝ տեղադրելով իրենց լուսանկարները սոցիալական ցանցերում, նրանք հաստատ իրենց պատկերացումներն ունեն այն մասին, թե ինչպես է կարելի կամ չի կարելի օհտագործել այդ լուսանկարները»: