Բոլորս էլ գիտակցում ենք, որ ոչ ոք հավերժ չէ, ուղղակի պետք է հաշտվել այդ մտքի հետ / Վաչե Աբովյան
– Ի՞նչ կպատմեք կապված Գաբրիել Ֆորեի ստեղծագործական աշխարհի և նրա երաժշտության մասին:
– Գաբրիել Ֆորեն թերագնահատված կոմպոզիտոր է հասարակության կողմից ըստ իս , ու պատճառն այն է , որ իր ստեղծագործական ժամանակահատվածում՝ Ռոմանտիզմի դարաշրջանում, շատ կոմպոզիտորներ են եղել, ովքեր ավելի խոշոր գործեր են ունեցել ու արդյունքում նրա գործերը հետ են մղվել և հասարակության կողմից մոռացվել: Ստեղծագործական կյանքը ուրիշ է և տարբերվող: Իր ստեղծագործությունները ունեն դեմք, որը ըստ իս շատ կարևոր է համաշխարհային երժշտության մեջ:
– Որո՞նք են կոմպոզիտորի ամենասիրելի գործերը:
– «Ռեքվիեմը» , որը համարվում է իր գլուխգործոցը , «Էլեգիան» գրված դաշնամուրի և թավջութակի համար , կամ նվագախմբի և թավջութակի համար , «Պավանեն» , «Բարկարոլեները» ` հատկապես «Լյա մինորը» և այլն: Բայց առաջին ստեղծագործությունը, որն իրենից լսել եմ դա «Էլեգիան» է եղել:
– Շատերը «Ռեքվիեմն» անվանել են «մահվան օրրան», իսկ կոմպոզիտորը նշել է, որ այդպես է զգում մահը, որպես երջանիկ փրկություն, հույս «այլաշխարհային» երջանկության, և ոչ թե որպես ցավոտ անցում: Ո՞րն է քո տեսակետը այս հարցի շուրջ:
– Այդ խոսքերը իմ պրեզենտացիայի «խորագիրն» են եղել: Ուղղակի համամիտ եմ կոմպոզիտորի հետ այն մասով, որ պետք է ամենինչ շատ ծանր չտանել, ու բոլորս էլ գիտակցում ենք, որ ոք հավերժ չէ, ուղղակի պետք է հաշտվել այդ մտքի հետ։ Իսկ «այլաշխարհային» երջանկության մասով չեմ կարող ոչինչ ասել, որովհետև չգիտեմ այլ աշխարհում ինչպե՞ս է ամեն ինչ կամ առհասարակ կա այդ «այլ» աշխարհը թե ոչ:
– Իսկ ինչու՞ այս թեման ընտրեցիք:
– Իրականում շատ պատահական եմ իմացել Ֆորեյի մասին , համացանցում այլ «Էլեգիա» էի փնտրում և տեսա, որ ինչ-որ այլ կոմպոզիտոր ևս ունի գրված Էլեգիա , որոշեցի հասկանամ ինչ է իրենից ներկայացնում այդ երաժշտությունը ու միացրեցի:
Մինչև վերջ լսեցի ու մի քանի րոպե մնացի լուռ մտքումս, ընկալում էի երաժշտությունը: Հենց այդ ստեղծագործության մեջ կարծես ամբողջ իմ ապրումները այդ ժամանակահատվածի իմ ցավերն ու մտքերը արտահայտված լիներ, շարունակեցի այլ ստեղծագործություններ լսել իր ստեղծագործական ցանկից ու ուղղակի հիացած էի:
Դրա համար մինչ օրս իրեն համարում եմ ցածր գնահատված կոմպոզիտոր ու հնարավորինս փորձում եմ շատ խոսել իր մասին, որ ավելի շատ մարդ իմանա: Այս կերպ փորձում եմ իմ հարգանքը ցույց տալ դեպի տաղանդն ու արվեստը:
