Սուրեն Մանուկյանի – «Մութ աշխարհ։ Մետաղյա քաղաքի բնակիչները »
— Ասես այստեղից չլինեմ : Ասես այս կյանքը իմը չէ : Այս մարմինը : Այս դեմքը: Կատու ակնոցներով կինը, որ նստած էր նրա առջև նայում էր ուղիղ նրա աչքերի մեջ ու անվերջ ինչ որ գրառումներ անում, կարծես իրականում ուշադրությամբ լսում էր, թե նա ինչ է խոսում:
— Ես ինձ օտար եմ զգում, իմ առօրյան, իմ կյանքը, ես կարծես գիտեմ, որ այն իմն է բայց … չեմ կարողանում հասկանալ, ինձ թվում է իբր ստիպված եմ անում ամենինչ, ասես ինձ լարել են խաղալիքի նման և ես կրկնում եմ ամենը ինչ այս կյանքն է թելադրում , էլի ու էլի: Երբեմն ես կանգ եմ առնում մի պահի վրա և ինքս ինձ հարցնում եմ << Գրողը տանի , ինչ եմ անում ես >>։ Հասկանում ե՞ք: Մազերը գլխի ետևում ձիգ հավաքած կինը գլխով արեց ու շարունակեց գրառումներ կատարել: Շփոթված երիտասարդը մատիտի թղթին հպվելու սրթսրթոցների ներքո անցկացրած դադարից հետո աղաչող հայացքով նայեց կնոջն ու ասաց.
— Ի՞նչ անեմ ես հիմա : Սրթսրթոցը դադարեց, կինը.բարձրացրեց գլուխն ու նայեց նրան.
— Ձեզ հանգիստ է պետք, քարտուղարուհին կտա դեղատոմսը: Նա շարունակեց սուր ծայրով մատիտը տարուբերել դեղնագունատ թղթի վրա:
— Եվ վերջ՞ Կինը նորից նայեց նրան ու մի փոքր բարձրացնելով ունքերն ասաց.
— Այո ՜
Սրթսրթոցը շարունակվեց :
— Տիկին Մ. հաջորդ հիվանդն այստեղ է :
— Հրավիրիր նրան Քելլի: Նա քարացել էր:
Դուք ազատ եք: Մի պահ դադարեցնելով չըկչըկացնել համակարգչի ստեղները, իր դիմաց դրված թղթերի հաստությունից քարտուղարուհի Քելլին վերցրեց ամենավերևում դրված տոմսը ու տվեց նրան: Այն ստանդարտ դեղատոմս էր, որի վրա միայն մեկ հանգստացնող կաթիլի անուն էր նշված :
— Մմմ.. իսկ …
— Բոլոր հարցերը տիկին Մ.-ի հետ :
— Կարող եմ …
— Ոչ
— Իսկ…
— Կարող եմ Ձեզ ժամ նշանակել հաջորդ ամիս Ավտոմատ պատասխաններով ձևավորված այդ խոսակցության ընթացքում քարտուղարուհին զբաղվե էր համակարգչի ստեղները չկչկացնելով և միայն վերջին հարցից հետո թեքվեց դեպի նա ու հարցական հայացքով նայեց նրան :
— Մմմ ոչ … կարծում եմ: Չկչկոցները շարունակվեցին:
Արդեն 20րդ րոպեն էր ինչ նա կանգնած էր հայելու առջև ու մատներով կպնում էր դեմքին, սեղմրտում տարուբերում մաշկը: Ով էր այդ մաշկի տակ : Ով էր ներսում : Ինչ արարած էր : Միտքը որ այդ ամենը օտար էր նրան դեռ ընդամենը միտք էր : Սրտի բաբախ : Տաքություն կծքավանդակում: Հեռվից լսվող խուլ ձայն : Թեյնիկի սուլոց: Թեյնիկի սուլոցն արդեն միքանի րոպե հարվածում էր նրա գիտակցության դռներին , որը սուզվել էր մութ ներաշխարհ: Վերջապես նա վեր թռավ : Ինչոր մտքերով տարված նա այրեց բերանը տաք թեյի առաջին կաթիլները ըմպելով: Նա չգիտեր ինչ աներ: Չգիտեր անգամ ինչ զգար : Նա չգիտեր որն է ճիշտը, որն է հաջորդ քայլը ու որն է այդ ամենի նպատակը:
— Դժվար պահերին մենք բոլորս ուզում ենք, որ ինչ որ հեքիաթային ձևով հայտնվի մեկը, ով կհասկանա մեզ ամբողջությամբ, ով կկարողանա ընկալել մեր հոգին ու տարաձայնությունները: Մենք բոլորս ուզում ենք մեր կյանքում գտնել այդ մեկին ու հարցնում ենք ինքներս մեզ ու աշխարհին. միթե դա այդքան դժվար է : Միթե շատ բան ենք ուզում, միթե մեր պահանջը արդարացի չէ : Ախ… Մենք բոլորս նույն բանն ենք ուզում, չէ Բիլլի՞… Բիլլի՜ … Բիլլի դու այստեղ ե՞ս :
— Ինչ ՞ Նա հանկարծակիորեն դուրս ընկավ իր մտքերի հոսքից և նայեց առաջ: Խոհանոցում ոչ ոք չկար, բայց նա հիշում էր, որ ինչ որ մեկը խոսում էր իր հետ, որ ինչ որ մեկի խոսքերը տարել էին նրան : Ու որքան փորձում էր հիշել այնքան մոռանում էր : Հաջորդ առավոտ նա բացեց աչքերը զարթուցիչից շուտ: Մոխրագույն առաստաղից հնչող թավջութակի սուր մեղեդիները հյուսոմ էին նրա այլընտրանքային իրականությունը: Առաստաղը կարծես իջնում էր մոտենում ու միաժամանակ հեռվանում նրանից: Նա փորձեց ձեռքով հասնել, կպնել դրան ու հենց այն պահին երբ համարյա հասել էր ձայները դադարեցին: Առաստաղն իր տեղում էր իսկ ձեռքը օդում: Նա վեր կացավ, որ պատրաստվի: Լվացվելիս հայացքը կրկին առավ ինքն իրեն: Նա մոռացել էր իր դեմքը ու նորից տեսնելով այն օտարության զգացումը որձկաց կոկրդում: Նա կծկվեց ներքև ու փսխեց ներքին էության մի մասը: Ասես սեփական օրգանիզմը փորձում էր հեռացնել օտարածին մասնիկները իր միջից: Նա հևում էր ու նայում փսխանքից դուրս պրծնող մանր ու սուր ատամներով օղակավոր որդերին որոնք զրկվել էին իրենց սննդի աղբյուրից:
— Աաա,- նա գոռաց վախից ու զզվանքից ու հետ քաշվեց:
Հաջորդ վայրկյանին լվացարանում ոչինչ չկար: Նա հենվել էր պատին ու խորը շնչում էր: Բաղնիքի հակառակ անկյունից նայող սարդի աչքերում արտացոլվում էին բաղնիքի խամրած խակի կանաչ պատերն ու կաթնագույն պատումով հին լվացարանը, գորշ հատակն ու հնաոճ լոգարանը: Լվացարանի վերևում պատից կախված հայելու երկու կողմում նեղ դարակներ էին որտեղ արդեն վաղուց կարգի չբերելու պատճառով հավաքվել էին տարբեր դեղահաբեր ու սրվակներ: Առաստաղից կախված երկու լարերը վերջանում էին հազիվ վառվող լամպով:
— Ամեն ինչ նորմալ է Նա սթափվեց փորձեց հավաքել իրեն: Պետք է ինչոր տեղ գնար:
— Բոլորիս հետ պատահում է : Գոնե նրանց ովքեր գիտակցական ու մտավոր կարողություններից չեն կաղում,— կարմիր բաճկոնով սևահեր աղջկա ձայնը յուրօրինակ կերպով առանձնանում էր շրջապատում աղմկող մետաղյա քաղաքի ձայներից: Այդ ձայնը նորից զբաղեցրել էր նրա միտքը:
— Մենք միայնակ ենք, ու երբ խփում է իրականության այդ ծավալուն ալիքը մենք հայտնվում ենք փակուղում ինքներս մեզ հետ: Մենք չգիտենք ուր փախչել մեր սեփական <<ես>>-ից: Այն կարծես այցելում է ցույց տալու ժամանակի ամենազոր կարողությունները, այն ցույց է տալիս թե ինչպես ենք մենք փտում մեր դիմակների տակ: Մեր զգացմունքները… Ոչ ոք երբևէ ինքն իրեն չի հասկանա մինչև վերջ: Ու այդ պատճառով ինչոր զգացմունքներ կմնան ու ժամացույցի նման կնշեն մեր մատղաշ հոգու ու անձնավորության վրա ժամանակի ընթացքը: Ինչքան էլ չուզենք մենք փտում ենք ներսից քայքայվում ու միայնության պահին միայն տեսնում ենք մեր իրական խղճուկ տեսքը: Անձը մեռնում է ավելի շուտ քան մարմինը: Ու երբ զտագույն այդ արարածը հառնում է մեզ վրա մենք նետվում ենք գտնելու ինչոր մեկին, որ մեր կողքը լինի, ինչոր մեկին, որ ստիպված լինենք դիմակ կրել, դիմակ կրել որպեսզի չտեսնենք ինքներս մեզ, մեր իրական եսը: Հասկանում ես Բիլլի գուցե հոռետեսական է հնչում ասածս, բայց ես կարծում եմ մենք թշվառ կենդանիներ ենք, բավական թշվառ որ մերժենք ողջ աշվարհը: Լսու՞մ ես Բիլլի… հեյ դու ինձ լսու՞մ ես :
— Հե՜յ, լսում ես ինձ ՞ Գեր այդ կնոջ հնարավորինս տհաճ ձայնը առավել տհաճ էր դառնում բարձր տոնայնություննե րում: Շապիկի՝ փորի շրջանում եզրագծվող իրար վրա շարված ճարպի շերտերը վերևում վերջանում էին ստորինների վրա պարկած ոչ պակաս ճարպոտ կրծքերով: Զզվանք արտահայտող ու առաջացնող դեմքի արտահայտության մեջ եզրագծվում էին վառ կարմիր ներկված շուրթերն ու երկար թարթիչները: Շատ կանացի կազմվածքին ի հավելումն ուներ տղամարդկային խիստ դիմագծեր:
— Հոդվածը պետք է պատրաստ լինի այսօր , լսում ես այսօ՜ր: ՆՐԱ ձեռքերը ավտոմատ հայտնվեցին ստեղների վրա առանց թույլ տալու դեմքին անգամ շրջվել իր վրա ճչացող բերանի կողմը: ՆԱ ինքը չհասկացավ թե ինչպես ավարտեց աշխատանքը ու ինչպես հայտնվեց փողոցում: Քայլերը դանդաղ էին կարծես ամեն քայլից առաջ ոտքերը ճշգրտում էին հերթական քայլի մասին ինֆորմացիան: Կարծես ամեն քայլից առաջ ծագող կասկածը լռեցվում ու մարում էր : Փողոցի լապտերների լույսերը անկանոն պարբերականությամբ մարում ու նորից վառվում էին: Փողոցը դատարկ էր, ցուրտ ու քամոտ : Հանկարծ փողոցի մյուս կողմում հայտնվեց իմչ որ մեկը: ՆԱ կանգ առավ : Ինչոր մեկը նույնպես կանգ առավ: Ինչոր մեկի հագին սև երկար վերարկու էր ու կարմիր փողկապ: Ճիշտ այնպես ինչպես ՆՐԱ հագին: ՆԱ քիչ բարձրացնելով աջ ձեռքը մեկնեց այն դեպի ինչոր մեկը՝ մատը ուղղելով ինչորմեկի կողմ: Ինչորմեկը կրկնեց շարժումը ձախ ձեռքով: Նրանք հեռու էին իրարից ու դեմքը չէր երևում : ՆԱ որոշեց մոտենալ ու առաջին քայլը գցելուն պես հայտնվեց ինչորմեկի առջև: Ինչորմեկը դեմք չուներ: Կանգնած ՆՐԱ առջև առանց աչքերի նա կարծես նայում էր ՆՐԱ միջով: Ինչորմեկը բարձրացրեց ձեռքում գտնող հայելին և պահեց այնպես որ ՆՐԱՆ երևար սեփական դեմքը: Հայելու մեջ արտացոլվում էին նրա հանգիստ դիմագծերը, միջին չափի աչքերն ու ընդհանուր առմամբ ստանդարտ դեմքը: Բարձրացնելով մյուս ձեռքը Ինչորմեկը ուղղեց այն դեպի ՆԱ և փակեց դեմքը: Մատերը սկսեցին սեղմել նրա դեմքը ու միաժամանակ հետ քաշել այն այնքան մենջև դեմքը դուրս եկավ իբրև դիմակ ու մնաց ինչոր մեկի ձեռքում: Այդ պրոցեսը բավական ցավոտ էր ու ՆԱ կգոռար, թե բերան ունենար: Հանգիստ շարժումով ինչորմեկը իջեցրեց ձեռքը պահելով դիմակը ափում: Իսկ դիմակի տեղում հայելու մեջ երևաց աներևակայելի մի բան: Գլխի դիմային հատվածում, կզակից մինչ ճակատ ընկած տարածության կենտրոնում թարթում էին շատ փոքր չափերի աչքեր: Նրանց վերևում համաչափ փոքր ունքերն էին ներքևում քիթն ու բերանը: Այդ գաճաճ դեմքի վրա իրար հաջորդելով արագ արագ փոխվում էին դեմքի արտահայտությունները: Ուրախություն: Հուսահատություն: Զայրույթ: Թախիծ: Զարմանք: Ատելություն: Անտարբերություն: ՆՐԱ մարմինը չհասկանալով թե ինչ է կատարվում սկսեց անկանոն շարժվել : Ինչորմեկը բարձրաձրեց դիմակը ու հագավ այն: Դիմակը միաձուլվեց նրա դեմքին: Ինչորմեկը շուռ եկավ ու սկսեց հեռանալ: Նա փորձեց հետևել նրան:
— Բիլլի ՆԱ փորձում էր կանգնեցնել ինչորմեկին, բայց ապարդյուն, քանզի լավ չէր տեսնում փոքր աչքերով:
— Բիլլի ՆԱ սկսեց վազել ինչորմեկի ետևից քանզի ինչքան գնում էր դեպի նրան այնքան ավելի էր հեռանում:
— Բիլլի Վերջապես ՆԱ ընկավ:
— Բիլլի ՆԱ բացեց աչքերը իր սենյակումարդեն առավոտ էր: Ժամանակը սլանում էր ինչպես գնացքը: Իսկ նա կարծես կանգնած ուղեկցում էր նրան հայացքով:
— Երբեմն պետք է կանգ առնել ու զգալ պահը, հասկանում ես: Կարմիր բաճկոնով սևահեր աղջկա աչքերում այնքան խորություն կար:
— Պետք է կանգ առնել որպեսզի տեսնես որտեղ ես : Գիտես Բիլլի ոչմեկս ուժեղ չենք այնքան որ սիրենք: Բայց մեկ է սիրում ենք: Շարունակ նույնը: Մեր ողջ կյանքում ծղոտներից հավաքում ենք մի տուն որ արտաքինից քարից ամրոցի տեսք ունի, բայց ներսում դողում է ամեն քամուց: Ու ինչ որ մի պահի ներսում հայտնվում է ուրիշ մեկը ու քո ծղոտները սկսում փոխել իրենով: Բիլլի դա … մեկ է իրենն են ու կհետևեն իրեն ուր որ գնա: Նայիր աչքերիս մեջ Բիլլի , նայիր …
ՆԱ կանգնած էր մի քարի առջև: Մեղմ քամին շոյում էր կարճ կտրված խոտը, որի կանաչը երբեք վառ երանգ չէր ընդունում:
— Մութ աշխարհում դուք կգտնեք այն ամենը ինչ ցանկանում եք,— կրկնում էր ինչոր մի տեղ հեռվում դրված բարձրախոսը:
ՆԱ անվերջ կարդում էր քարի վրա գրված երկու բառը:
Բիլլի Սթիվենսոն
— Գիտես Բիլլի…,— արցունքները անկանոն հոսում էին սևահեր աղջկա աչքերից,— ես էլ չեմ կարող, էլ ծղոտ չկա հասկանում ես էլ ոչինչ չկա … ես էլ չեմ կարող:
Սևահեր ու կարմիր բաճկոնով աղջիկը սպիտակ լույսերով միջանցքների խաչմերուկում էր:
— Բարի գալուստ, մութ աշխարհում դուք կգտնեք այն ամենը ինչ ցանկանում եք:
— Բիլլի Սթիվենսոն
— Բարի գալուստ, մութ աշխարհում դուք կգտնեք այն ամենը ինչ ցանկանում եք:
Ինչպիսի՞ն է ձեր արձագանքը
Զվարճալի
0
Օգտակար
0
Սիրելի
1
Վստահ չեմ
0
