Միլենա Ավետիսյան – «Մտքերի ամբողջություն»
ԿԱՐԱՆՏԻՆ
Մենք բոլորս գնում էինք տարբեր ճանապարհներով։
Մեկը խանութ,
Մեկը տուն,
Մեկն ուղակի հաց ու ձեթ գնելու,
Մեկը բաժանվել էր ու մտածում էր դիմացի սրճարանում նստած թիկնեղ տղայի մասին։
Բայց այդ օրը ամեն ինչ փոխվեց,
Ու մեկը շտապ հեռացավ փողոցից՝ սպիտակ, կպչուն դիմակը դեմքին,
և այն սրճարանը, ուր նստած էր տղան՝ դատարկ է հիմա,
Դատարկ ու փակ։
Իսկ մենք, բոլորս, արագ-արագ գնում ենք նույն ճանապարհով դեպի տուն։
Կարանտինի մեջ ենք։
ԱՆՁՐԵւԻ ԾՆՈՒՆԴԸ
Նորից փռվել են գետնին համառ տերևները։
Վերևում բոլորը դեղնած են,
Ներքևում՝ ընկել են կանաչների վրայով։
Ագռավներն ավելի սիրուն են՝
Համահունչ մռայլ երկնքին։
Մոխրոտ ամպերի գծերից կախված
շենքերից էլ չեն փայլում պատուհանները,
Խորշոտ բաների գալուց հետո էլի
սպասում են, որ գա,
Սպասում են, գալիս ա։
Ու անձրևի լացից հետո
միայն հանգիստն էր սպասում,
Իսկ ես սուզվել էի հեծկլտանքների մեջ
Ու շնչում էի անձրևի արտաշունչը սառը։
Պատուհանները նախշվել էին անձրևի կաթոցներից,
Իսկ ես երբեք չէի տեսել նրա ծնունդը։
Երբ դեռ չէր ծննդաբերում,
Միայն լսում էի գոռոցները,
Իսկ սպիտակ սրբիչները մաքրամաքուր պահում էին արգանդը նրա։
Ես շնչում էի հանգիստը՝ կապտած սենյակի պատուհանից
Իսկ վերևում մեկն ավելի բարձր էր գոռում։
Նորից կռկռացին ագռավները,
Բայց էս անգամ վատ լուրեր չեն բերել.
Անձրևը ծննդաբերեց։
ՔՈՒՆԸ ՓՆՏՐԵԼԻՍ
Գիշերը լցվում էր երկնքի մեջ՝
Նույնքան արագ, որքան դույլը։
Քունս փախել էր հյուրանոցից՝
Շրջում էր հյուրանոցից դուրս,
Քայլ առ քայլ մոտենում էր էլի,
Հեռանում՝ կրկին փնտրելու մի բան։
Ես նայում էի պատուհանից,
Որը կարծես քնիդ մոտ էր։
Փնտրում էի բարձս ամենօրյա,
Փնտրում էի քունս՝ ամեն գիշերվա մեջ.
Միասին էինք փնտրում քունս՝
Ես, գիշերը ու քունը։
ԱՐՏԱԳԱՂԹ ԱՐԱԾ ԿԵՂՏԸ
Տուփը դատարկ է հիմա կոնֆետի,
Դրա մեջ մեկ ուրիշ բան եմ լցրել։
Անթև թռչնի անունի պես
տուփը դեռ կա անիմաստ՝
Լցված դատարկ մտքերով։
Քարեր էլ եմ նետել վրան,
Ոտքով հարվածել եմ ուղիղ գլխին,
Բայց դեռ միայն ես եմ վնասվում,
Ու տուփին գուցե ոչինչ չպատահի։
Տուփը քարից չէ,
Ոչ էլ փայտից,
Տուփը ներսից արյունոտ է.
Ներսում՝ մաքուր արդեն,
Դրսից՝ ներսի արյունով։
Դատարկ տուփի մեջ դատարկություն,
Իսկ իմ ոտքերն արդեն արյունոտ են։
Չգիտեմ՝ արյունն ի՞մ ներսից էր,
Թե՞ տուփի միջից դուրս եկավ։
ԱՍՖԱԼՏԻ ՎՐԱ ԱՃՈՂ ՀԱՅԵԼԻՆԵՐ
Հասարակ ծաղկանոցում փայտե հայելուն էի նայում,
Ես նայում էի հայելուն վերևից.
Երեսս սև էր՝ մարմինս էր դարձել,
Մարմինս սև էր կամ սևացել էր,
Կամ էլ աչքախաբկանքս էր վերացել։
Ես զննում էի եսս,
Քննում էի ինձ իմ եսի կողմից՝ առանց հարցերի։
Անտանելի գիշեր էր այնտեղ,
Ուր հայելիներն աճում էին ասֆալտի վրա։
ԽՈՒՃԱՊ
Չոր աչքերը դիպան թարմ անկյունին,
Ու հայացքը խատուտիկ դարձավ մեկի ձեռքերի մեջ։
Մատները սկսեցին հպվել այտերին՝
Առաջին արված համբույրի նման։
Մարմինը քարացել էր տարածվող ջերմությունից,
Իսկ ոտքերը հանձնվեցին։
Հայելին էլ չկար՝
Վերևում էր,
Իսկ նա ընկավ գետնին՝
Պատի առջև։
Խորհում էր դեռ նա.
-Արդյո՞ք ես էի նա, ում տեսա,
Թե՞ պարզապես թվաց ինձ։
Արդյո՞ք իրական էին աչքերս այդ ժամանակ,
Թե՞ սարկազմ էին անում հետս։
Պատերի վրա գրված ոչինչը ամենևին էլ իրական չէր։
Հայելին մնաց վերևում։
ՀԱՅԵԼՈՒ ՄԻՋԻ ՄԱՐԴԸ
Ինչ֊որ մեկը նայում էր հայելուն,
Երբ ներս մտա, ինձ չնկատեց,
Հաստատ սպասման մեջ էր։
Նայում էր հայելուն,
Հետո հայելու մեջ իրեն,
Ձեռքերը տանում էր իրեն շատ մոտ հայելուն,
Ու հետո հետ բերում՝ մի ծանր բանից ազատվելով
Մեկ էլ հենց շրջվեցի, որ գնամ ՝
Սկսեց ժպտալ, պտտվեց, ինձ բարևեց ու նորից շրջվեց, գնաց։
ՈՒՇԱՑԱԾ ԲԱՌ
Բառերը փսխանքի նման դուրս թռան ատամներիս պատնեշի ետևից։
Աչքերս ետ գնացին քայլերիցս առաջ։
Ձեռքերիս մասին խոսք չկար՝
Փորձում էր ճանկել պահը
Ու լեզվիցս առաջ ընկնելով բռնել
ցնցումներով լի ներսով գնացողին։
Բայց շատ ուշ էր,
Քայլերը դանդաղել էին,
Իսկ նա էլ այնտեղ չէր։
ՄՈՌԱՑԿՈՏ ԼԱՑԿԱՆԸ
Ի՞նչ հրեշներ են էս մութ սենյակում,
Աչքերս քաշում են իրենց կողմը,
Իսկ իրենք՝ փախնում են մյուս կողմ։
Լույսով էլ չեն երևում,
Իմ աչքերն են մենակ լուսավոր։
Ախր լացում էի,
Ոնց չէի հասկացել,
Էլի աչքերիս հյուր էին իրանք,
Պատուհանս կեղտոտում են,
Բայց կեղտն աչքերիս վերևում ա հավաքված։
Լացում էի ու չէի հիշում,
Որ թարթիչներս արցունքներիս դեռ բարի ճանապարհ չեն ասել։
ԾԱԽՎԱԾ ԶԳԱՅԱՐԱՆՆԵՐ
Փոքրիկ խոտի ծածկի վրա նստել եմ։
Խաբված աչքերիս իշմար է տալիս
քթիս հասած բույրը զզվելի։
Դաշտային կակաչներ են՝ թարմ, սիրուն։
Վերևում՝ երկնագույն ծովի մեջ,
Լողում են նավերը սպիտակ,
Ու տիեզերքն է շարժիչը նավի
Կամ էլ մենք ենք ինքնին շարժիչ։
Աչքերս խաբված են,
Լեզուս՝ ծախված.
Տոնավաճառի ամենաէժան ապրանքն է վրաս,
Իսկ բոլորը խոսում են, լսում, տեսնում,
Սակայն ծախված են բոլորիս զգայարանները։
Ու գուցե հագուստդ հանես հագիցդ,
Լսես մարմնիդ թքթքոցները ներսի
Ու երբեք չտեսնես ձայնը պատկերով,
Իսկ զգայարաններդ կխաբեն աչքերիդ
Ու կօգտագործեն մարմինդ, լուռ, անձայն։
Փոքր դաշտում նստած եմ,
Գլուխս դրած թաց խոտի վրա։
Աչքերս փակում եմ,
Ու ծախված արևը նորից հեռանում է ինձնից։
ԿԵՂՏՈՏ ՀԱՅԵԼՈՒ ՎՐԵԺԸ
Երեսս ամբողջությամբ փոշոտված էր,
Ձեռքս տանում էի երեսիս՝ փոշի չկար,
Բայց տեսնում էի դեմքիս փոշին։
Ճանճը նստել էր աչքիս մեջ,
Ուղիղ բիբիս վրա էր քայլքլում,
Բայց չէի զգում ես իրան։
Ձեռքով հա քշ էի անում,
Բայց ինքը էլի քայլում էր։
Ոնց որ ինձ չէր էլ նկատել,
Ինձ խուտուտ էլ չէր տալիս
Ու չէր փախնում անգամ ձեռքիս դիպչած։
Աչքերիցս ջրի կաթիլներ էին գնում,
Բայց, ախր չէի լացել,
Ոչ էլ լացում էի ու ձեռքս չոր էր։
Ես չէի լացել ու ճանճն իմ աչքի մեջ չէր քայլքլում,
Ոչ էլ տանը քամի կար,
Ու ես չէի փոշոտվել իմ կուտակած փոշուց.
Ուղղակի հայելիս կեղտոտ էր,
Իսկ ես երկար ժամանակ ա անտեսել էի իրան,
Ու ինքն իրա մուռը հանեց։
ԼԱՑԿԱՆ ԱՆՁՐև
Ես ներում եմ քեզ,
Լաց մի եղիր։
Ասում էի անձրևին,
Երբ ֆենած մազերս թրջեց ու խուճուճացրեց։
Դե հերի՛ք ա, իմ առաջ մի՛ ծնկի,
Ես քեզ ներել եմ, կարաս գնաս։
Ինչքան լացկան ա էս անձրևը,
Ուրախությունից էլ ա լացում։
ՔԱՄՈՒ ՀԱՐՎԱԾԸ
Թող քամին խժռի ներսդ՝
Առանց պատառաքաղի ու դանակի։
Թող յուղոտ մատներով վերցնի քեզ իր բռի մեջ։
Թող մարմինդ կուլ տա՝
Քո մեջ լցվելով։
Թող մարմնիդ չխնայի ու մաս-մաս չսառեցնի,
Թող, որ դող տա։
Սրտիդ զարկերը թող դանդաղի՝
Մոռանալով քո մասին։
Ու թող կանգնի աչքի տակ եղած-չեղած քամին,
Լցվելով անշարժ երակների մեջ։
Թող քամին քեզ մի պահ կտրի գիտակցությունից
Ու թող շպրտի քեզ հենց քո անզարկ սրտի մեջ,
Որ հասկանաս, որ դու դատարկ պարիսպ ես քո իսկ սրտի համար։
Որ հենց նա, քամի՛ն, ստիպեց դա հասկանաս,
Ու դա քո միտքը չէր,
Ո՛չ էլ լռությունդ, որ խոսում էր մտքիդ մեջ.
Դա քամին էր, ա՜խ, քամի՜ն…
ԼՈՒՍՆԻ ԾԱԿՈՑՆ ԻՄ ՄՏՔԵՐԻՆ
Էջանիշ գրքիս մեջ։
Կորած թերթ մատներիս արանքում։
Տաք թեյ սառցախցիկում սպասվող։
Կորած մատանի մաճակալիս տակ։
Թաքնված գիրք կանաչ գույնի՝ գրադարանում։
Պահարան սենյակին տեսք տվող, սենյակին համահունչ։
Գլխարկ իմ գլխին մազերիս վրա։
Սուլող վարագույր կանաչ պատուհանին։
Ասեղը գետնին տեսանելի։
Կեղտոտ վերնաշապիկը պահարանում։
Բառեր անհասկանալի՝ գիշերվա մեջ։ Լուսնի ծակոցը իմ մտքերին։
ՀԻՄԱՐ ԳՐՊԱՆԱՀԱՏԸ
Ճանապարհով քայլում էի,
Երբ մեկը մտքիս դուռը թակեց։
Ի՞նչ սատանա էր՝ չա՞ր, թե՞ շահամոլ,
Ի՞նչ էր ուզում՝ ծակ գրպանով ինձնից։
Գուցե գրպանս ի՞նքն էր ծակել՝
Մոտեցնելով ինձ մտքերիս դռանը։
Բա հիմա ինչի՞ չի գալիս,
Որ ծակ գրպաններս նորից կարի։
Ախր գնում եմ բանկ՝ փող ստանալու,
Հիմա փողերս ո՞նց գրպանս դնեմ,
Որ ինքը նորից ծակի ու վերցնի։
Հը՞ն
