Մերի Միրզոյան – «Աշխարհը կրթության կենտրոնում»
Աշխարհում ոչ մի երկու մարդ նույնական չեն։ Տարբեր հայացքներով և կարծիքներով մարդիկ պետք է հարգեն միմյանցից տարբերվելու իրավունքը։ Այս ամենի առաջ շատ հաճախ խոչընդոտ են հանդիսանում արժեքային ոչ ճկուն ընկալումը, դպրոցներում կամ մանկապարտեզներում սխալ աշխարհայացքի սերմանումը, կամ ընդհանրապես չսերմանումը։
Գլոբալիզացիան բախվել է ամբողջ աշխարհին: Այժմ տարբեր ազգերի, կրոնների, մշակույթների պատկանող մարդիկ ապրում և աշխատում են կողք-կողքի, աշխարհը դարձել է ավելի բազմամշակութային և բազմազան քան երբևէ, հանդուրժողականության և ներդաշնակության հաստատումը դարձել է ավելի կարևոր և կենսական։ Հանդուրժողականության բացակայությունը հանգեցնում է պայքարի, բռնության և վերջապես ոչնչացնում է հասարակության խաղախությունն ու անվտանգությունը։
Խնդիրը այն չէ, որ մարդիկ բնության կողմից անհանդուրժող են, խնդիրը գալիս է այն դեպքում, երբ նրանք անտեղյակ են և զրկված են կրթությունից, ինչը հասարակության արժեքների ընկալման հրամայական է։
Կրթությունը ասում է, որ մարդկանց ավելի հանդուրժող են դարձնում իրենց գիտելիքներն ու հիմանավորող հմտությունները։ Սա օգնում է մարդկանց դիտել նախապաշարմունքային պահանջներով և մերժել ոչ ռացիոնալ մտավախությունները տարբեր կրոնի կամ մշակույթի կրողների հանդեպ։
Փաստ է այն, որ անհանդուրժողականության ձևավորման հիմքերը շատ հաճախ սերմանում են հենց դպրոցում։ Դպրոցների կրթական ծրագրերի ու դրանց ոչ էֆեկտիվ իրագործման արդյունքում երեխաները ոչ թե հնարավորություն են ստանում ինքնուրույն պատկերացում կազմելու դեպի աշխարհը, այլ նույնականացվում են, դա է պատճառը որ անձը չի ընկալում տարբերությունները և կարող է ագրեսիվ կամ այլ վերաբերմունք ցուցաբերել դեպի տարբերություններ։
Եվ այո, հարցն այստեղ միայն կրթական համակարգը փոխելով չի լուծվում։ Կրթության մեթոդ է համարվում նաև շփումը, հարաբերումը տարբեր արզգերի, կրոնների, մշակույթների հետ, աշխարհի տարբերություններին սովորելը։ Պետք է յուրաքանչյուր անհատ ինքնազարգանա և հասնի գիտակցման այն մակարդակին, որ ուղղակի և անուղղակի կյանքում բաներ կան, որ մենք չենք որոշում: Մենք չենք ընտրում՝ ինչ ազգում ծնվել, ինչ գույնի լինել և նաև մենք չենք որոշում մեր կրոնական պատկանելությունը, որովհետև, ծնվելով որևէ կրոնական հասարակությունում, մենք պարզապես չենք կարող չսովորել և չընկալել մեզ այդ հաարակության անդամ։ Միայն ժամանկի ընթացքում և կրկին կրթության արդյունքում են ձևավորվում արդեն մեր իրական կրոնական հայացքները, բայց և հիմքը այս գործընթացի գալիս է կրթությունից։ Հետևաբար կարող ենք հստակ ասել, որ «Աշխարհը ոչ թե պտտվում է իր առանցքի շուրջը, այլ պտտվում է կրթության շուրջը, և թե՛ բացասական, թե՛ դրական բոլոր ճանապարհների հիմքն ու գագաթնակետը կրթությունն է»։
