Ժենգյալով հաց
Ժենգյալով հացն արցախյան խոհանոցի ամենահայտնի ուտեստներից է. դա ժենգյալով, այսինքն՝ ամենատարբեր կանաչիներով լցոնված հաց է։ ԼՂՀ-ից բացի, այն ոչ պակաս հայտնի է նաև Կապանում և Գորիսում: Տարբեր շրջաններում ու բաղադրատոմսերում 10-ից 20 տեսակի կանաչի են օգտագործում: Որոշ շրջաններում ուտեստը նաև պինջարով (ադրբեջաներեն «փենջար» բառը թարգմանվում է որպես բանջար) հաց են կոչում, ինչը բացատրվում է հացի մեջ օգտագործվող պինջարով` եղինջով: Իմիջիայլոց, պարսկերենից «ջանգյալ» բառը թարգմանվում է որպես «անտառ», այստեղից է նաև անգլերենում jungle (թարգ.՝ ջունգլի) տարբերակը:
Միջուկի բաղադրությունը.
- կընձմընձյուկ,
- համեմ,
- սամիթ,
- անանուխ (նանա),
- սոխ (կարելի է կանաչ սոխի փոխարեն օգտագործել մանր կտրատած գլուխ սոխ),
- եղինջ,
- սպանախ,
- բազուկի տերևներ,
- ավելուկ,
- թրթնջուկ,
- սըմսըմոկ,
- տըմտըմոկ,
- տըտըպաշար,
- պռավու պորտ (պառավի պորտ),
- ճըռճըռոկ,
- պտուտկուն,
- տեսնը,
- կյըռնանջուկ (գառան ականջ),
- մոխրաթալ (սպանախի տեսակ),
- կտավատի երիտասարդ տերևներ,
- խաղողի երիտասարդ տերևներ:
Այդ բոլորը մանր կտրատել, խառնել իրար, ծածկել սրբիչով, որ չթառամի:
Խմորի բաղադրությունը.
- ալյուր,
- գոլ ջուր,
- աղ.
Հունցել այնքան, որ ստացվի պնդոտ, բայց փափուկ խմոր: Ծածկել սրբիչով, մոտ կես ժամ թողնել տաք տեղում:
Պատրաստման եղանակը.
Խմորը բաժանել փոքր գնդիկների, մոտ 5 սմ տրամագծով:
5 րոպե անց բարակ գրտնակել (լավաշի պես):
Կանաչու պատրաստ խառնուրդին ավելացնել աղ, պղպեղ, ձեթ (մեկ հացի համար առնվազն երկու ճաշի գթալ), խառնել և տեղադրել բարակ շերտով խմորի վրա այնպես, որ բոլոր ծայրերից 1 / 1.5 սմ-ը բաց մնա:
Ծայրերն իրար միացնել ժենգյալով հացի մեջտեղի մասում, ամրացնել:
Ձեռքի ափով արդեն փակած խմորին զգույշ թակելով, լայնությամբ և երկարությամբ մեծացնել և դնել արդեն միջին կրակով տաքացած սաջի (կլոր կամ քառակուսի երկաթ է) կամ երկաթե վառարանի վրա:
Թխել մոտ 10-12 րոպե: Թխված, դեռ տաք ժենգյալով հացը մեկ-մեկ շարել մաքուր տախտակի վրա: Ժենգյալով հացն իրար վրա դարսել կարելի է միայն հովանալուց հետո:
Նյութի աղբյուրը՝ panarmenian.net
