Զոզ Հովսեփյան – «Իմ գրքի մասին»

Երեկոն օդում կտարածի իր փափուկ ներկայությունը։ Բաց պատուհանափեղկի տակ ծղրիդը հեքիաթ կնվագի ինչ-որ հավերժական բաների մասին, ու դու քմծիծաղ կտաս…
Հոգուդ հեռավոր անկյունում կաղմկի մի փոքրիկ ու պատառոտված հուշ։ Գրապահարանից կվերցնես իմ սիրած գիրքը, ամուր կսեղմես ու կնստես հին գրասեղանիս մոտ, որն այնքան սովոր էր տանել մտքերիս ահռելի բեռն ու չճռճռալ։ Մատներդ կսահեցնես էջերի վրայով այնքա՜ն զգույշ, այնքա՜ն անվստահ, որ հանկարծ գիրքն էլ խորթություն չզգա ու չփշաքաղվի՝ այլեւս չկարդալով մատնահետքերս։
Լուռ կթերթես՝ աչքի անցկացնելով ընդգծածս տողերն ու մտքերը. գուցե նրանցում փնտրես ինչ-որ տառ ինձնից…
Հետո շատ անսպասելի կհանդիպես երիցուկների, որոնց սիրում էի չորացնել գրքերի թերթերի արանքներում ու գրեթե միշտ մոռանում էի այնտեղ… մոռանում… ինչպես հիմա դու ես մոռացել շատ բաներ՝ առանց թերթերի արանքներում դնելու…
Գիտե՞ս, իմ երիցուկներն արտասովոր էին, որովհետեւ նրանց բոլոր թերթիկները վերջանում էին «սիրում է»-ի վրա։ Երեւի դրա համար էլ չորացան։
Հետո ինչ-որ բան կխեղդի կոկորդդ. ինչ-որ տարօրինակ մի բան, որը ո’չ թքել է լինում, ո’չ էլ կուլ տալ։ Այդ ժամանակ կգա նա… էդպիսի պահերի քեզ մի բաժակ ջուր կտա, որ ապաքինվես անցյալից, ու փշերի տեղն էլ այդպես չծակի։
Իր զնգուն ձայնով կծիծաղի ու կասի, որ թողնես այդ ձանձրալի ու միապաղաղ զբաղմունքը՝ գրքեր կարդալը, ու քո էությունը այդպես էլ կմնա չհասկացված։
Չէ’, չսպասես, նա քեզ չի կոչի ո’չ Ռավիկ, ո’չ Ուիլ, ո’չ էլ Ռոչեստր։ Ու ինձ տրված՝ քո հերոսուհիների անուններն էլ կմնան դարակներում պարապ դրված… ու կժանգոտվեն։ Դու… դու կփակես ինձ, կդնես մի կողմ ու կգնաս՝ այդպես էլ ավարտին չհասցնելով բովանդակությունս…
Դանդաղ կխմես արդեն սառած սուրճդ, որը նա է պատրաստել։ Չբարկանաս, որ համն ուրիշ է. պարզապես մոռացել է մի փոքրիկ գդալ սեր ավելացնել, կսովորի դա էլ, ու ամեն բան հետզհետե իր տեղը կընկնի։
Էն ուղիներով, որոնք չեն զգա իմ ոտնահետքերի թեթեւությունը, քեզ կմոտենա նա, կշշնջա անունդ՝ ինձ համար մի քիչ խորթ շեշտով։ Դու շրթունքներով ամուր կսեղմես ծխախոտը, որ հանկարծ չշշնջաս անունս ու չսեւագրես էն ամենը, ինչը նոր էջից ես սկսել։ Չլսելու կտաս մտքերդ ու կշարժվես առաջ՝ արդեն անինձ… արդեն անիրար…
Ինքդ քեզ կհամոզես, որ ճիշտ ես որոշմանդ մեջ ու կհանգցնես գլանակը, որ ծխի մեջ չշնչես դիմագծերս։
Կջնջես համարս, որ մատներդ ինքնաբերաբար չսեղմեն զանգի կոճակը… հեռախոսագծի այն կողմում ես, առանց զանգիդ պատասխանելու, կլռեմ։ Կայրես նկարներս, որ չզգաս հայացքիս ծանրությունը, իրերս նկուղ կտանես, որ ինձ հիշելու առիթներ այլեւս չունենաս։
Կմոռանաս ինձ, որ հիշես քեզ։
Շատ ուշ կհասկանաս, որ ոչ մի բժիշկ, նույնիսկ լավագույնը, երկրորդ կյանք չի տալիս զգացմունքներին, որ ոչ մի դեղատուն չունի կիսատությունը բուժող եւ ոչ մի դեղահաբ, եւ որ հոգեբաններն էլ յուրօրինակ խելագարներ են, ու որ ոչ ոք, բացի ինձնից, չի կարողանալու կարդալ հոգիդ։
Էդպես էլ չես իմանա, որ աշխարհում ինչ-որ մի տեղ ինչ-որ մեկը երազում էր կողքին ունենալ հենց էն մարդուն, ում դու էսքան հեշտությամբ կորցրեցիր։
Գիտեմ. նա էլ կսիրի քեզ, գուցե ինձնից էլ շատ, դու էլ կսիրես, բայց… էլի ինձ…
Ու այսքանից հետո կթաքնվես քո պարտված հաղթանակի հետեւում, որպեսզի թաքցնես հաղթված հպարտությունդ…
Վերադարձ չկա… ափսո՜ս, երկար չտեւեցիր։
Արի սիրելի’ս, պարզապես էլ թախիծ չմաղենք այս անրջաթափ աշխարհի վրա։
Ուզում էի խոսել քո սիրած գրքից…