Հայկ Մկրտչյան – «Նորմա՞լ է երբ փոքրիկ աղջիկ երեխան ասում եմ է»
Մի քանի օր առաջ Սիսիանի փողոցներով քայլելուց շենքերից մեկի տակով անցա, ու ունկընդիր եղա պատուհանից դուրս եկող երկու երեխաների վեճի ձայներին։ Երեխաներից մեկի ձայնը պարզ լսեցի, որ իր խաղընկերոջը ասեց «էդ խաղալիքը քոնը չի այ դեբիլ, այ твою мать, էդ իմն ա՜»:
Հիմա կասեք «սրանում մենք մեղավոր չենք, չենք կարող բան փոխել, երեխայի ծնողները պետք է երեխային դաստիարակեն, և այլն», ասեմ ես Ձեզ չեմ մեղադրում ես Ձեզ իրազեկում եմ խնդրի մասին, լուծում եմ պահանջու և լուծման իմ տարբերակն եմ առաջարկում: Եթե դուք մեղավոր չեք, դա դեռ չի նշանակում, որ այս խնդիրը դուք չպետք է լուծեք:
Երեխայի այդ արտահայտությունը լսելու հավանական վարկածներն են․
1 երեխան այդ արտահայտությունը լսել է հեռուստաալիքներից կամ էլ համացանցից
2 երեխայի ծնողները ռուսախոս են ու վիճում հաճախ երեխայի ներկայությամբ օգտագործում են այդ արտահայտությունը
3 երեխան այդ արտահայտությունը լսել է դրսում, այլ երեխաներից կամ մեծահասակներից։
Առաջին և երրորդ տարբերակների դեպքում լուծումը կախված է ձեզանից, ու դուք պարտավոր եք լուծում տալ այս խնդրին։
Առաջարկում եմ օրենք մշակել, ըստ որի հեռուստաալիքները իրենց ցուցադրած նյութերից առաջ կտեղեկացնեն տարիքային սահմանափակման մասին, բայց ոչ թե նյութի վրա մի փոքրիկ անկյունում գրեն 3+ 6+ 8+ 12+ 16+ 18+ 21+ ․․․․ այլ նախքան նյութը սկսելը մեծ տառերով ցույց տան օրինակ․ «ԶԳՈՒՇԱՑՈՒՄ 12 տարեկանից ցածր անձանց խորհուրդ չի տրվում նայել այս նյութը, որոշ նյութեր կարող են անպատշաճ լինել 12-ից ցածր հանդիսատեսի համար» կամ «ԶԳՈՒՇԱՑՈՒՄ 18 տարեկանից ցածր անձանց խստիվ արգելվում է դիտել այս նյութը, այն իր մեջ պարունակում է բռնություն և հոգեբանական ազդեցություն ունեցող նյութեր»։
Առաջարկում եմ ստեղծեք MPAA-յի պես մի կառույց որը ներգրավելով հոգեբանների ֆիլմ արտադրողնների մանկավարժների կկատարի հայաստանի հեռուստաալաիքների ու մեդիայի այլ տեսակների վերահսկողություն։ Այսինքն կորոշի թե որ ֆիլմը, տեսահոլովակը, երգը, գովազդը ․․․ որ տարիքային շեմի համար է նախատեսված, բացի այդ էլ սոցիալական գովազդների միջոցով հայ ծնողներին և երեխաների կբացատրի օրինակ թե ինչու 12+ նյութը չի կարելի 12-ից ցածր երեխաներին դիտել, և թե ինչ ազդեցություն կունենա այն դիտելը երեխային ներաշխարհի վրա։ Կարծում եմ նորություն չեմ ասի որ երեխաները տեղեկատվություն ավելի շատ ստանում են համացանցից քան հեռուստատեսությունից կամ ռոդիոյից, հետևաբար ավելի է դժվարանում վերահսկողություն սահմանել, ես կարծում եմ որ պետք է ծնողներին անընդմեջ իրազեկել որպեսզի հետևողական լինեն որ իրենց երեխաները չդիտեն այնպիսի նյութեր որոնք երեխայի տվյալ տարիքային շեմի համար նախատեսված չէ։
Այս խնդիրը իր տեսակով անդադար գլուխ բարձրացնող խնդիր է ու լուծում պետք է տալ ամեն օր։ Իմ առաջարկները իրագործելու դեպքում հնարավոր կլինի կանխել մի շարք հետևանքային խնդիրներ օրինակ, անչափահաս երեխաների վաղաժամ սեռական հարաբերությունները, երեխաների հոգեբանական խանգարումները, երեխաների երևակայական աշխարհընկալումները, երեխաների հանցագործ մեծանալը ու հանցանք գործելը:
