Երազանքի գյուղը | Դրախտիկ
Դրախտիկը գյուղ է Գեղարքունիքի մարզում, Արեգունի լեռների հարավային լանջին, Սևանա լճի ավազանի Դրախտիկ գետի ափին, մարզկենտրոնից 61 կմ հյուսիս-արևելք: Բնակավայրը գտնվում է ծովի մակերևույթից 1980 մետր բարձրության վրա։
Պատմություն
Դրախտիկի պատմությունը սկսվում է անհիշելի ժամանակներից: Այն ժամանակ գյուղը այս նույն անվամբ գտնվում էր Մեծ Հայքի Սյունիք աշխարհի Սոթք գավառում: Ժամանակի փոփոխման հետ փոխվել է նաև գյուղը: Սակայն արժեքավոր է այն, որ չնայած տարբեր արհավիրքներ են անցել, բայց գյուղը պահպանել է իր գոյությունը:
Գյուղի բնակչության թվի վերաբերյալ արձանագրություններ կան դեռևս 19-րդ դարից: Ըստ 1897թ. մարդահամարի, գյուղի բնակչության թիվը հասնում էր 935-ի: Հետագա տարիների ընթացքում գյուղը բնակեցվել է ադրբեջանցիներով: 1988-1992թթ. այնտեղ բնակություն են հաստատել Արծվաշենից գաղթած հայեր: 2004թ. մարդահամարի համաձայն գյուղի բնակչության թիվը հասնում է 871-ի:
Տնտեսություն
Դրախտիկի տնտեսությունը կարելի է բաժանել գյուղատնտեսական և սպասարկող ճյուղերի: Դրախտիկում գյուղատնտեսության ճյուղերից առավել զարգացած են անասնապահությունը, բանջարաբուծությունը և հացահատիկի մշակումը, ինչը հետևանք է գյուղի բարձրլեռնային ռելիեֆի: Սակայն գյուղում վերջին տարիներին զարգանում է ՀՀ գյուղերին ոչ բնորոշ զբոսաշրջությունը. ամեն տարի էլ ավելի շատ զբոսաշրջիկներ են այցելում գյուղ: Իսկ պատճառներին կարող եք ծանոթանալ ստորև:
Պատմամշակութային կոթողներ
Դրախտիկի տարածքում հայտնաբերվել են հին եկեղեցու ավերակներ, խաչքարեր, ինչպես նաև հին գերեզմանոց: Այս բոլոր կոթողները թվագրվում են 15-19-րդ դարերով:
Խաչքարերը կարող եք տեսնել Դրախտիկից Կալավան երթուղու վրա:
Բնական հուշարձաններ
Գյուղի բնական հուշարձանները հմայում են իրենց շքեղությամբ:
Արեգունի լեռներ
Արեգունի լեռները տարածվում են Գեղարքունիքի և Տավուշի մարզերում: Դրախտիկի մոտակայքում գտնվում է Պուտաքարը, որ լեռնաշղթայի ամենաբարձր լեռներից է: Բացի այդ Կարկտասար տանող ճանապարհը ևս անցնում է Դրախտիկի միջով: Դրախտիկի մոտ գտնվող լեռները հայտնի են նրանով, որ այստեղ աճում է 1000+1 ծաղիկ: Ինչպես նաև այստեղ է գտնվում Թթու ջուր կոչվող աղբյուրը, որից բնական հանքային ջուր է հոսում:
Դրախտիկ գետ
Գյուղի տարածքով է հոսում Դրախտիկ գետը, որը սկիզբ է առնում Արեգունի լեռնաշղթայի Պուտաքար գագաթից և թափվում Սևանա լիճ: Երկարությունը 11,3 կմ է:
Սևանա լիճ
Դրախտիկի մասին խոսել և չխոսել Սևանա լճի ու Դրախտիկի հանրային ափի մասին, անհնար է: Պարզապես հիասքանչ ժամանցի վայր է Դրախտիկի հանրային ափը, որի սևանաբաժինը շլացուցիչ է:
Ի դեպ, 2019թ. Դրախտիկի հանրային ափը, շնորհիվ «Երազանքի գյուղ» նախագծի և գյուղի երեխաների, ճանաչվել է ամենամաքուրը:
Ժամանցի և կրթական կենտրոններ
Դրախտիկում կան ժամանցի և կրթական բազմաթիվ կենտրոններ, որոնց մի մասը կապիտալ վերանորգման կարիք ունի, իսկ մյուս մասը նոր է ստեղծվել:
Գյուղում կա դպրոց, որը, ցավոք սրտի, 1980թ.-ից սկսած չի վերանորոգվել, չունի սպորտային դահլիճ, ունի վթարային կարգավիճակ :
Գյուղում կա նաև նախակրթարան, խաղահրապարակ, մատուռ, «Արմաթ» ինժեներական լաբորատորիա, որի սաները փայլուն արդյունքներ են գրանցում, «Գրադարակ» գրադարան։ Նշենք, որ այն Հայաստանում իր նմանը ունեցող երրորդ գրադարանն է եղել, որտեղ միայն ժամանակակից գրքեր են։ Գյուղում վերջին տարիներին զարգանում է զբոսաշրջությունը։ «Երազանքի գյուղ` Դրախտիկ» նախաձեռնության թիմի շնորհիվ գյուղում բացվեցին հյուրատներ, ահա կայքը` www.drakhtikbnb.am։
Գյուղում է գտնվում նաև «Երամակ» ձիարշավարանը, որ ոչ միայն առաջարկում է ձիավարություներ, այլ կազմակերպում է նաև ձիարշավներ Արեգունի լեռնաշղթայի փեշերով՝ Սևանի գեղատեսիլ տեսարանների ուղեկցությամբ։
«Երազանքի գյուղ» ՀԿ
«Երազանքի գյուղ» ՀԿ-ն ստեղծել են 21 կամավորներ: Ծրագրի մեկնարկում երիտասարդները Դրախտիկ համայնքում համատեղ ուժերով գնել են մի բնակարան, վերանորոգել, վերածել գրասենյակ-բնակարանի, ապա ծանոթացել տեղացիների հետ, ուսումնասիրել համայնքի պատմությունն ու կենսապայմանները, գրավչությունները, քայլեր ձեռնարկել համայնքի ծառապատման և կենցաղային աղբի թափոններից շրջապատը մաքուր պահելու ուղղություններում:
ՀԿ-ի ֆեյբուքյան էջը «Երազանքի գյուղ»-ը այսպես է ներկայացնում.
«Երազանքի գյուղ»-ը սոցիալական և աղքատության կրճատման ծրագիր է՝ գործարար, հասարակական և այլ ոլորտների մի խումբ մարդկանց մասնավոր նախաձեռնությամբ:
Այդ պատճառով ընտրվել է բավականին սուր սոցիալ—տնտեսական խնդիրներով ու լքված համայնք՝ դրախտային անվանմամբ, բայց անգույն իրականությամբ: Անհրաժեշտ է անվանումը համապատասխանեցնել իրականությանը:
Նպատակին հասնելու ճանապարհին գյուղում զբոսաշրջության, գյուղատնտեսության, ինքնազբաղվածության, կրթության խթանման ծրագրեր են դրված»:
Այս կազմակերպության շնորհիվ Դրախտիկ գյուղը վերջին տարիներին մեծ թափով սկսել է զարգանալ: Այլ գյուղեր ևս ընդգրկված են այս ծրագրում, սակայն այս մասին կխոսենք առանձին հոդվածի տեսքով:
Դրախտիկի Վարդավառը
«Երազանքի գյուղ» նախագծի շնորհիվ ամեն տարի Դրախտիկում անցկացվում է Վարդավառի փառատոն: Ինչու՞ հենց Վարդավառը: Կազմակերպիչները նշում են. «Որտե՞ղ կարելի է նշել Վարդավառն ավելի լավ, քան Սևանա լճի ափի ու Դրախտիկի սարերում»: Փառատոնը կազմակերպվում է երկօրյա ֆորմատով։ Երկու օրվա մեջ կազմակերպվում է հանգիստ ու ժամանց «Երամակ» ձիարշավարանում, գունավոր փարթի Դրախտիկի հանրային ափում և գյուղում, արշավ Դրախտիկի սարերում ու ծաղկահավաք այդ ընթացքում։ Նախորդ երկու տարիներին մասնակցել են մոտ 2000 այցելուներ։ Այս տարի փառատոնը անցկացվելու է հուլիսի 18-19-ին:
Դրախտիկի վերաբերյալ նյութեր տրամադրելու համար շնորհակալություն կամավոր Անդո Սահակյանին և Գագիկին, ինչպես նաև Վիքիպեդիա Հայաստան կայքին: Հոդվածի գլխավոր նկարը պատրաստեց Արտյոմ Օհանյանը: Հոդվածը կազմեց Արմեն Թադևոսյանը:
