Ոճիր և պատիժ (ռուս.՝ Преступление и наказание), ռուս գրող Ֆյոդոր Դոստոևսկու վեպը, առաջին անգամ հրատարակվել է Ռուսական պարբերականում 1866 թվականին (№ 1, 2, 4, 6-8, 11, 12)։ Հայերեն թարգմանվել է Համբարձում Մազմանյանի կողմից։ Վեպը բազմաթիվ անգամներ բեմականացվել և էկրանավորվել է, այդ թվում նաև Հայաստանում՝ Գ. Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնում (բեմականացումը, բեմադրությունը, զգեստների ձևավորումը՝ Տիգրան Գասպարյանի)։

Մահվան դատապարտված մի մարդ մահից մի ժամ առաջ ասում կամ մտածում է, որ եթե իրեն վիճակվեր ապրել մի որևէ բարձունքի, ժայռի վրա, այնպիսի նեղ տեղում, ուր կարելի լիներ միայն ոտքերը տեղավորել, իսկ շուրջը լիներ անդունդ, օվկիանոս, հավերժական խավար, հավերժական առանձնություն և հավերժական փոթորիկ, ու այդպես ինքը մի արշին տարածության վրա կանգնած մնար ամբողջ կյանքում, հազար տարի, հավիտենապես, ապա ավելի լավ էր այդպես ապրել, քան այժմ մեռնել: Միայն թե ապրել, ապրել ու ապրել: Ինչ կերպ էլ որ լինի, ապրել...Ինչպիսի՛ ճշմարտություն, տե՛ր Աստված, ինչպիսի՛ ճշմարտություն: Ստոր է մարդը...Եվ ստոր է նա, ով նրան դրա համար ստոր է անվանում: